iTem: verandering
Verandering is goed.
Verandering is de enige constante.
Zomaar twee uitspraken over verandering. Wat de eerste betreft: neem eens een andere route van huis naar werk of van je werk naar huis. Of reis eens met de bus in plaats van de auto of de fiets. Een relatief kleine verandering die ervoor zorgt dat je weer eens fris naar je woon-werkverkeer kunt kijken. Het kan van alles opleveren.
Wat de tweede betreft: we veranderen doorlopend. Groot of klein. Kijk maar eens wat er de afgelopen 10 jaar op ons vakgebied is gebeurd en hoe dat invloed heeft gehad op de manier waarop je je werk doet. Misschien ben je een (andere) sport gaan beoefenen, gestopt met roken of verhuisd.
Ook gemeenten veranderen. Doorlopend. De Stichting A&O fonds Gemeenten heeft hierover een boek uitgegeven: De veranderende gemeente: De praktijk van de gemeentelijke verandering en ontwikkeling. (Zie https://www.aeno.nl/deveranderendegemeente)
Het is een boekwerk van ruim 230 pagina’s en ik heb het nog niet helemaal gelezen. Ik ga dat zeker nog doen en ik zal uitleggen waarom: ik ben er nieuwsgierig naar. In de inleiding geven de onderzoekers aan dat ze anders te werk zijn gegaan dan op de klassieke manier. In het boek vind je geen aanbevelingen hoe het beter kan. Want, zo schrijft de onderzoeker in de inleiding “Als het over gemeenten gaat, valt mij namelijk op dat veel publicaties en onderzoeken een normatief karakter hebben. Publicaties dus over wat gemeenten allemaal zouden móéten. Een greep uit het assortiment: Netwerkend werken en meervoudig organiseren, Nieuwe IT-governance, Ambtenaar 3.0, Plus 1 gemeente, Nieuw publiek leiderschap, Zo min mogelijk hiërarchie, verplatten, zelfsturende teams, Meer controle uitoefenen op besluiten van wethouders, Personeel en organisatie aanpassen aan externe ontwikkelingen, Grip op gemeentelijke samenwerking met gemeenten en andere partijen, Regie in de haarvaten van de stad, Samenwerken in veranderende netwerken, Verandervermogen verbeteren, Opgavegericht werken, Integraal werken, Ophouden met oplossen, Politieke procesparticipatie.”
En ik vraag me af: geldt niet hetzelfde voor ons vakgebied? We moeten werken aan de duurzame toegankelijkheid van overheidsinformatie. We moeten aan de slag met TMLO, DUTO, diverse normen en standaarden, handreikingen en richtlijnen voor het archiveren van websites en e-mails. Noem maar op! Dat weten we allemaal best en los van elkaar of in samenwerking zijn we hiermee bezig.
Zou het niet aardig zijn als er, in aansluiting op dit boek, eens een publicatie zou komen over ‘De veranderende informatiehuishouding’? Een boek of rapport zonder nieuwe aanbevelingen en richtlijnen en zonder oplossingen. Maar over wat feitelijk in de praktijk gebeurt als het gaat over de informatiehuishouding en de bijbehorende verandertrajecten en organisatieontwikkeling. “Niet over hoe het moet, maar over hoe het gaat! Geen oplossingen, maar inzichten.”
In ons vakgebied verlopen niet alle implementaties van digitaal en zaakgericht werken succesvol. Is het dan niet aardig om eens antwoorden te lezen op vragen die in het boek naar voren komen: als verandertrajecten niet succesvol zijn, is dat dan erg? Heeft het niet slagen van verandertrajecten misschien een bepaalde functie? Wanneer zijn verandertrajecten eigenlijk ‘geslaagd’? Waar komt gemeentelijke verandering vandaan?
In hoofdstuk 13, waar ik even naar toe gesprongen ben, lees ik nu dat de resultaten van zo’n onderzoek best wel eens ongemakkelijk kunnen zijn. Maar ook dat fouten, bloopers en missers nuttig kunnen zijn.
Jack Karelse