Common Ground: samenbouwen aan een nieuwe informatiestructuur
In de loop van 2017 heeft de VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) aan VNG Realisatie de opdracht gegeven om een nieuwe ICT-architectuur te bedenken en te bouwen om zo nieuwe ontwikkelingen in de ICT makkelijker toepasbaar te maken. De opdracht wordt uitgevoerd door de Taskforce Samen Organiseren. Deze nieuwe architectuur moet problemen oplossen met risicovolle koppelingen tussen applicaties en systemen (tussen en binnen gemeenten) en met het onnodig kopiëren van gegevens. Tevens moet ‘lock-in’ bij leveranciers voorkomen worden.
“Common Ground is het idee om naast de bestaande gemeentelijke ICT-infrastructuur een nieuwe, moderne ICT-infrastructuur te bouwen voor de uitwisseling van gegevens binnen en tussen gemeenten. […]
Common Ground staat voor een moderne, agile manier van ICT-systemen ontwerpen, bouwen en beheren. Common Ground gaat uit van de gedachte van een gezamenlijk gegevenslandschap en stelt gemeenten in staat sneller te innoveren en kosten te besparen.” (http://www.commonground.nl)
De voornaamste gedachtegang is het decentraal en enkelvoudig opslaan van gegevens bij de bewerker (bijv. persoonsgegevens opslaan bij de gemeente waar een persoon woont). Andere instanties en gemeenten kunnen informatie over deze persoon enkel raadplegen, niet bewerken. Aan deze raadpleging moet een autorisatie en doelbinding gekoppeld zijn om aan de AVG te kunnen voldoen.
Tevens worden bij de ontwikkeling van Common Ground de principes van het rapport ‘Maak Waar!’ aangehouden. De voornaamste punten hieruit zijn dat het concept Common Ground constant in ontwikkeling is, er wordt dus niet geprobeerd direct een definitieve versie te ontwikkelen. En Common Ground moet onderdeel gaan uitmaken van de GDI (Generieke Digitale Infrastructuur) van Nederland, waardoor het bestempeld wordt tot vitale infrastructuur. Hiermee wordt financiering en duurzaamheid op lange termijn gewaarborgd.
Zwaan, kleef aan
Common Ground dient een landelijk netwerk te worden waar gaandeweg steeds meer overheidsinstanties en voornamelijk gemeenten vrijblijvend op aan kunnen sluiten, waarbij zij kunnen overstappen naar de nieuwe architectuur wanneer het hen uitkomt.
Gegevens staan dus lokaal opgeslagen bij gemeenten, een API-gateway registreert welke gegevens een gemeente heeft en welke autorisaties daaraan gekoppeld zijn, alle interacties en toegangen worden gelogd. Omdat gegevens via vaste informatiemodellen ontsloten moeten kunnen worden, is een belangrijke eis dat alle instanties overal dezelfde definities hanteren. Een centrale organisatie (onder leiding van de VNG) bewaakt deze definities en modellen.
Enkele eisen voor de realisatie van de Common Ground zijn:
• Er is een centrale organisatie die het gebruik van definities en standaarden bewaakt.
• Elke gemeente kan zelf bepalen wanneer en in hoeverre zij wil aansluiten op het initiatief.
• Het platform gaat uit van het delen van resources. Alles wat gemaakt wordt, moet in enige mate bruikbaar zijn voor andere gemeenten of partijen (volgens uitgangspunten van het rapport ‘Maak waar’!)
• Vrijheid van gemeenten op proces –en interactieniveau, de techniek faciliteert standaardisatie.
• Gemeenten kunnen apart of in coalities deelnemen.
Belang voor externe partijen
De nieuwe informatiearchitectuur dwingt ontwikkelaars hun software zo te ontwerpen dat er een mogelijkheid is om gegevens bij andere gemeenten (met andere systemen) op te vragen. Gegevens van personen of bedrijven uit andere gemeenten zullen namelijk niet meer in de eigen database staan.
Doordat er een standaard wordt gesteld door de architectuur van Common Ground moet het voor ontwikkelaars makkelijker worden om (delen van) applicaties te ontwikkelen die vervolgens bij alle gemeentes toepasbaar zijn. Hiermee biedt de VNG niet alleen grote maar ook kleine ontwikkelaars de kans om hun product op de markt te zetten, doordat er geen grote pakketten voor een hele gemeente ontwikkeld hoeven worden.
Ontwikkelingen
De voornaamste ontwikkeling op dit moment is de bouw van de NLX-road of NLX. De digitale snelweg die het delen van gegevens tussen gemeenten en overheidsdiensten faciliteert. Dit is een voorwaarde om het concept te kunnen laten slagen. Er zijn al enkele succesvolle tests uitgevoerd in de afgelopen maanden.
Daarnaast worden maandelijks workshops georganiseerd om snel te kunnen ontwikkelen en opgedane kennis te kunnen delen. Tijdens deze sessies kunnen leveranciers kijken hoe hun programma’s aansluiten op de architectuur zodat ze mee kunnen groeien met de ontwikkelingen.
Website
Mocht u interesse hebben, het project Common Ground heeft zijn eigen website. Hierop staan actuele gegevens evenals geplande fieldlabs en evenementen. Een plan van aanpak voor Common Ground is door de VNG opgesteld en goedgekeurd.
Link naar site Common Ground: https://commonground.pleio.nl/
Robert Mansveld